Door toedoen van de mens verkeert de biodiversiteit in een crisis. Door ontbossing, landbouw, visserij en jacht nemen planten- en diersoorten in rap tempo af. Zonder snelle, ingrijpende maatregelen zullen honderdduizenden soorten uitsterven en onmisbare ecosystemen verarmen. Daarom zetten wij in op het maken van stadsnatuur.
Met natuurinclusief ontwikkelen kun je ecologische, sociale én vastgoedwaarde creëren. Door vanaf de eerste stap rekening te houden met mogelijkheden, onmogelijkheden en (wettelijke) verplichtingen voor natuur, wordt vertraging later in het proces voorkomen.
Deze gids maakt het voor iedereen die bezig is met de ontwikkeling van onze leefomgeving gemakkelijk en inzichtelijk om voor en met de natuur te ontwerpen en bouwen. De gids bevat een handreiking die voor elke fase van het ontwikkelproces de stappen en ontwerpkeuzes inzichtelijk maakt. De maatregelen per doelsoort laten zien welke habitatwensen elk dier heeft, om de juiste leefomstandigheden te kunnen creëren.
Wij wensen je veel plezier met natuurinclusief ontwikkelen.
Deze gids is tot stand gekomen door Synchroon, Nest Natuurinclusief en Vogelbescherming Nederland.
Tuinen, parken, sloten en vijvers zijn belangrijke schakels in het netwerk van de natuur en hebben grote invloed op de kwaliteit van leven voor mens en dier. We onderscheiden daarbij een aantal waarden van natuur en biodiversiteit: ecologisch, recreatief en economisch. De ecologische waarde van de natuur is enorm. De natuur is een regeneratief systeem dat ons continu voorziet van voedsel, water, grondstoffen en schone lucht. De natuur staat echter onder druk, en dit heeft serieuze gevolgen voor onze kwaliteit van leven.
Terwijl buiten de stad de natuur steeds minder divers wordt als gevolg van intensieve landbouw en veeteelt,
biedt de stad veel kansen om biodiversiteit te bevorderen. Om het stedelijk ecosysteem te versterken en biodiversiteit in de stad te behouden, is inclusief ontwerpen essentieel. Voor plant- en diersoorten, maar ook voor de mens en onze leefomgeving.
Natuur heeft ook een economische waarde. Investeren in natuur en het versterken van biodiversiteit is ook uit economisch oogpunt een verstandige zet. Een duurzaam en ecologisch verantwoorde omgeving vertaalt zich ook in een hogere waarde voor het vastgoed en recreatie.
Tot slot leidt het investeren in natuur tot minder (maatschappelijke) kosten. Neem het toepassen van Wadi’s, waardoor minder geld nodig is voor een dure riolering en op termijn minder water gezuiverd hoeft te worden. Of natuurinclusief ontwerpen: dit draagt bij aan het verminderen van gezondheidsschade en heeft financiële en maatschappelijke voordelen.
Investeren in natuur en biodiversiteit is een belangrijk onderdeel van de circulaire economie. Het zorgt voor een grotere toekomstwaarde van de leefomgeving en voorkomt maatschappelijke en economische schade. We kunnen het verschil maken door in elk onderdeel van het systeem te investeren in natuur en herstel van biodiversiteit. Verdichting biedt kansen om binnenstedelijk te vergroenen en te verduurzamen. Om versleten groene plekken op te waarderen en met elkaar te verbinden. Zo ontstaat een natuurinclusieve en toekomstbestendige leefomgeving waar iedereen zich thuis voelt. Een aantrekkelijke, groene omgeving met ruimte om te verblijven, te spelen, te sporten, te ontmoeten en initiatieven te laten ontstaan. Elke stedelijke ontwikkeling zou hieraan moeten bijdragen.
De opgave is urgent, want de afgelopen 25 jaar zijn we al 75% aan insectensoorten verloren. Dit bedreigt ook de vogelpopulatie. Er komen steeds meer landbouwgebieden en ook verstedelijking neemt wereldwijd toe. Dieren komen naar de stad voor voedsel, broed-, schuil- en eetplekken, veiligheid, warmte en diversiteit. In het stedelijk gebied is soms meer biodiversiteit dan daarbuiten. Het helpt de natuur om te ontwerpen op verbindingen: groene verbindingen, maar ook blauwe verbindingen (water), bruine verbindingen (ondergrond) en zwarte verbindingen (duisternis). Op schaal van de stad moet gestuurd worden op verbindingen, routes en koppelingen van groene initiatieven.
Het creëren van natuur in de stad is volgens Klaas Verschuure een antwoord op vele vragen. Een interview met Klaas Verschuure wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling en Economische Zaken.
Een interview met Paul de Beer en Henri van Dam